19-25 Haziran tarihlerinde İznik’te etnobotanik konulu bir eğitim çalıştayı/ atölye gerçekleştirdik. Kendi alanımızda bir ilke imza attık! Deneyimli ve daha iyi etnobotanik yapmaya istekli katılımcılarla, kendi olanaklarımızla verimli bir toplantı yapmanın mümkün olduğunu gördük. Herkes büyük bir özveriyle işini, okulunu, projesini, tatilini bıraktı geldi, tüm masraflarını kendi karşıladı ve bilgilerini, deneyimler
ini paylaştı. Türkiye’nin farklı illerinden, üniversitelerinden, sivil toplum kuruluşlarından, okullarından 17 kişi altı gün boyunca etno konuştuk, etno yedik, etno içtik. Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi (NGBB) ve Ali Nihat Gökyiğit Vakfı bu çalıştayda da destekleyicimiz oldu. Tüm katılımcıları resmen davet etme ve katılım sertifikalarını hazırlama işlerini NGBB den Burçin Çıngay üstlendi. Ayrıca NGBB bize kurs sırasında yararlandığımız projeksiyon aletini ödünç verdi ve katılımcıları bir hafta boyunca gezdiren, taşıyan minibüs bedelini karşıladı.
ini paylaştı. Türkiye’nin farklı illerinden, üniversitelerinden, sivil toplum kuruluşlarından, okullarından 17 kişi altı gün boyunca etno konuştuk, etno yedik, etno içtik. Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi (NGBB) ve Ali Nihat Gökyiğit Vakfı bu çalıştayda da destekleyicimiz oldu. Tüm katılımcıları resmen davet etme ve katılım sertifikalarını hazırlama işlerini NGBB den Burçin Çıngay üstlendi. Ayrıca NGBB bize kurs sırasında yararlandığımız projeksiyon aletini ödünç verdi ve katılımcıları bir hafta boyunca gezdiren, taşıyan minibüs bedelini karşıladı.
Açılıştan bir gün önce Tuna Ekim 
hocamız, eşi Nuray Hanım ve torunu Defne ile İznik’e geldi, bizimle ilk akşam yemeğine ve ertesi sabah açılışa katıldı. Tuna hoca her zamanki gibi bizi motive etti, deneyimlerini paylaştı ve onurlandırdı. Nuray hanım yemek masamızın daha hoş görünmesine katkıda bulundu. Kapanışta da Adil Güner hocamız ve Margaret Johnson geldi, Adil hoca kapanış töreninde sertifikaları verdi, şenliğimize katılarak hepimizi sevindirdi.
hocamız, eşi Nuray Hanım ve torunu Defne ile İznik’e geldi, bizimle ilk akşam yemeğine ve ertesi sabah açılışa katıldı. Tuna hoca her zamanki gibi bizi motive etti, deneyimlerini paylaştı ve onurlandırdı. Nuray hanım yemek masamızın daha hoş görünmesine katkıda bulundu. Kapanışta da Adil Güner hocamız ve Margaret Johnson geldi, Adil hoca kapanış töreninde sertifikaları verdi, şenliğimize katılarak hepimizi sevindirdi.
Çalıştay boyunca bitkileri ve bilgileri nasıl daha iyi toplarız, nasıl daha iyi bir kültürel ve sistematik araştırma yaparız ve daha iyi yayın hazırlarız diye tartıştık. Yeni araştırma yöntemleri konusunda her katılımcı hazırlandığı bir yöntemi ve kendi araştırmasını anlattı. Sayısal yöntemler konusundaki eksiğimizi, sıkıntımızı gördük ve bu eksikliğimizi seneye başka uzmanlardan destek alarak tamamlama kararı aldık. Türkiye’de yapılan çalışmaları, gelişmeleri, yayın yapılabilen dergileri konuştuk. Elimizdeki bir etnobotanik makaleyi enine boyuna irdeleyerek hakem rolüne soyunduk, bu bize kendi yazdığımız makaleleri bir dergiye yolladığımızda yabancı bir uzmanın nelere dikkat ettiğini öğretti. Kaynak kişi ve alan seçiminin önemine, etik değerlere, izi
n alma- izin isteme biçimlerine, yasalara ve uluslararası anlaşmalara, sözleşmelere değindik. Yeni çıkan yayınlardan, tezlerden haberdar olduk, bilgilerimizi paylaştık. Ernaz Altundağ’ın doktora tezinden hazırladığı ve Iğdır Valiliği tarafından 2010’da basılan Iğdır’ın Faydalı ve Zehirli Bitkileri kitabını, Zekiye Ceren Arıtuluk’un yine 2010’da Hacettepe Üniversitesi’ne Yüksek lisans tezi olarak sunduğu Tefenni (Burdur) İlçesinin Florası ve Halk İlaçları tezini, toplantıdan kısa bir süre önce Neriman Özhatay hocamızın yollama inceliğini gösterdiği güzel yayını Şile’nin Doğal Bitkileri’ni hep birlikte inceleme olanağı bulduk. Bize bu yayınları getirerek, göndererek inceleme fırsatı verenlere ayrıca teşekkür ederiz.
n alma- izin isteme biçimlerine, yasalara ve uluslararası anlaşmalara, sözleşmelere değindik. Yeni çıkan yayınlardan, tezlerden haberdar olduk, bilgilerimizi paylaştık. Ernaz Altundağ’ın doktora tezinden hazırladığı ve Iğdır Valiliği tarafından 2010’da basılan Iğdır’ın Faydalı ve Zehirli Bitkileri kitabını, Zekiye Ceren Arıtuluk’un yine 2010’da Hacettepe Üniversitesi’ne Yüksek lisans tezi olarak sunduğu Tefenni (Burdur) İlçesinin Florası ve Halk İlaçları tezini, toplantıdan kısa bir süre önce Neriman Özhatay hocamızın yollama inceliğini gösterdiği güzel yayını Şile’nin Doğal Bitkileri’ni hep birlikte inceleme olanağı bulduk. Bize bu yayınları getirerek, göndererek inceleme fırsatı verenlere ayrıca teşekkür ederiz.
İznik pazarına, Göllüce ve İnikli köylerine, Elbeyli taraflarına gittik, arazide bitki, pazarda bilgi t
opladık. Pazar çalışması yeni bir alanda soru sormanın, bilgi toplamanın zorluklarını, sorunlarını gösterdi. Ayrıca pazarda bir sürpriz olarak Fatih Satıl’ın Balıkesir Biyoloji’den bir öğrencisine, Mehmet Oğuz’a rastladık bir tezgahta ve o da sonraki günlerde toplantımıza, gezilerimize katıldı.
opladık. Pazar çalışması yeni bir alanda soru sormanın, bilgi toplamanın zorluklarını, sorunlarını gösterdi. Ayrıca pazarda bir sürpriz olarak Fatih Satıl’ın Balıkesir Biyoloji’den bir öğrencisine, Mehmet Oğuz’a rastladık bir tezgahta ve o da sonraki günlerde toplantımıza, gezilerimize katıldı.
İznik Çakırca köyünden Ziraat Mühendisi Sibel Açık da toplantı ve gezilerimizin büyük çoğunluğuna katıldı ve bize kendi ailesinden derlediği İznik çevresinin tarımsal geçmişi konulu bir sunum yaptı. Çevremizde varolan doğal bitki örtüsünün ne büyük oranda insan eliyle değişmiş olduğuna, bu değişimin de kuşaklar boyu ne kadar hızla değiştirilebildiğine dikkatimizi çekti. İznik çiniciliği konusunda Arkeoloji Müzesi’nde ve Adil Can ile Nursan Güven atölyesi’nde bilgi aldık. Süleyman Paşa Medresesi’nde yer alan çiniciler çarşısını gezdik, Yeşil Cami’yi ve muhteşem çinili minaresini gördük.
Çalıştay sırasında İznik’te yaşayan Filiz ve Zeki Salıcı çiftinin bize sunduğu yaklaşık 50 bitkiden oluşan ve önceki yıl kaybettiğimiz Prof. Dr. Asuman Efe’nin toplamış olduğu örneklerini de inceledik. Asuman hoca, İznik’in Akdeniz, Karadeniz ve Marmara’ya özgü bitkilerle ilginç bir kesişme noktası olduğunu fark etmiş ve Salıcı çiftinin evinde konuk kaldığı sürede çevredeki bitkilerden örnekler alıp teşhis
edip kartonlara yapıştırdıktan sonra 2 klasör içinde kendilerine bırakmış. Bu örnekleri listeleyip bizim topladıklarımızla zenginleştirmeye karar verdik. İznik’te uzun vadeli bir etnobotanik çalışması için küçük bir ekiple çalışmayı da kararlaştırdık. Toplantı sonunda tüm sunumlar, yararlı görülen makaleler, çekilen fotolar, tutulan notlar, bilgiler elektronik ortamda paylaşıldı.
edip kartonlara yapıştırdıktan sonra 2 klasör içinde kendilerine bırakmış. Bu örnekleri listeleyip bizim topladıklarımızla zenginleştirmeye karar verdik. İznik’te uzun vadeli bir etnobotanik çalışması için küçük bir ekiple çalışmayı da kararlaştırdık. Toplantı sonunda tüm sunumlar, yararlı görülen makaleler, çekilen fotolar, tutulan notlar, bilgiler elektronik ortamda paylaşıldı.
Toplantı, bir yıldır onarımıyla uğraştığımız eski ahırda gerçekleşti. Öğle yemeklerimizi İnikli köyü’nden Saime Şahin ve oğlu Cavit hazırladı ve bahçedeki çardakta yeşillikler içinde yenildi. Bahçedeki ekolojik sebzeler toplantıya yetişmedi ama köylü pazarından aldığımız sebzelerle hergün birbirinden güzel yemekler yarattı bu ikili. Bahçeden topladığımız eriklerden de meyve suyu, komposto yapıldı. Herkesin kendi yöresinden getirdiği kuru yemişler, bitki çayları, kahveler v
e çörekler etno aralarda tadıldı, bilgi alındı. Osman'ın Konya'dan getirdiği termiyeyi iki gün suda beklettikten, kaynattıktan ve bir süre de havuzda zehrini çıkardıktan sonra yedik, Maruf'un Urfa'dan getirdiği Mırra ve Menengiç kahvelerini içtik. Fatih Kazdağı'ndan bitki çayı otları, Elisabeth Datça'dan yerel badem çeşitleri, Mihriban İnegöl'den yerel tadlar getirdi. Akşamüstü çaylarında da Elisabeth Tüzün’ün yaptığı birbirinden güzel kekler yendi. Katılımcılar, Berlin Otel’de kaldılar ve akşamları İznik’teki değişik mekanlarda yemek yediler. Yemek sonrası kıyı kahvelerinde sohbetler yapıldı. İnikli köyünde elbirliği ile yoğurulan hamurla yapılan ve bahçedeki odun fırınında pişen pideler de nefisti.
e çörekler etno aralarda tadıldı, bilgi alındı. Osman'ın Konya'dan getirdiği termiyeyi iki gün suda beklettikten, kaynattıktan ve bir süre de havuzda zehrini çıkardıktan sonra yedik, Maruf'un Urfa'dan getirdiği Mırra ve Menengiç kahvelerini içtik. Fatih Kazdağı'ndan bitki çayı otları, Elisabeth Datça'dan yerel badem çeşitleri, Mihriban İnegöl'den yerel tadlar getirdi. Akşamüstü çaylarında da Elisabeth Tüzün’ün yaptığı birbirinden güzel kekler yendi. Katılımcılar, Berlin Otel’de kaldılar ve akşamları İznik’teki değişik mekanlarda yemek yediler. Yemek sonrası kıyı kahvelerinde sohbetler yapıldı. İnikli köyünde elbirliği ile yoğurulan hamurla yapılan ve bahçedeki odun fırınında pişen pideler de nefisti.
Bizi bir hafta boyunca Göllüce köyünden Halil İbrahim Baştar minibüsü ile gezdirdi, rehberimiz oldu, güleryüzü ile içimizi ışıttı. İki de küçük katılımcımız vardı. Ayşe Mine’nin oğlu Barış ve Gülderen’in oğlu Can sabırla annelerinin, teyze ve abilerinin bitmek bilmez tartışmalarının bitmesini beklediler. Bize erik topladılar, köpekleri sevdiler, oyunlar oynadılar toplantı sür
esince bahçede. Arada Barış bilgisayara teknik destek bile sağladı. İznik Belediyesi broşür, CD ve dosyalarıyla İznik’i tanıtmaya yardımcı oldu, Yerel Haber gazetesi muhabirlerini göndererek toplantımızın yerel basına yansımasını sağladı. Haber, 29 haziran 2011 tarihli gazetede ‘İznik Etnobotanikçileri Ağırladı’ başlığı ile 5 resimle yayımlandı.
esince bahçede. Arada Barış bilgisayara teknik destek bile sağladı. İznik Belediyesi broşür, CD ve dosyalarıyla İznik’i tanıtmaya yardımcı oldu, Yerel Haber gazetesi muhabirlerini göndererek toplantımızın yerel basına yansımasını sağladı. Haber, 29 haziran 2011 tarihli gazetede ‘İznik Etnobotanikçileri Ağırladı’ başlığı ile 5 resimle yayımlandı.
Bu toplantının gerçekleşmesinde emeği geçen herkese, tüm katılımcılara, arka planda destek sağlayanlara, gelerek desteklerini sunanlara en içten teşekkürü borç bilirim. Toplantıya davetli oldukları halde gelemeyenler de oldu, onlar adına üzgünüz, gerçekten çok güzel bir deneyimden yoksun kaldılar, biz de onların deneyimlerinden yararlanamadık. Toplantı sonrası değerlendirmelerde toplantının her yıl 3-4 günü aşmayacak şekilde yapılması, uzmanlardan destek alınması ve katılımcılar için maddi destek aranması kararları alındı. Nice çalıştaylarda, projelerde görüşmek dileğiyle...
KATILIMCI LİSTESİ
1) Doç. Dr. Ayşe Mine Özkan- Ankara Eczacılık Fakültesi- Farmasötik Botanik
2) Dr. Gülderen Yılmaz- Ankara Eczacılık Fakültesi- Farmasötik Botanik, Biyolog
3) Gülnur Ekşi- Ankara Eczacılık Fakültesi- Farmasötik Botanik Araştırma Görevlisi
4) Dr. Rıdvan Polat- Bingöl Anadolu Kız Meslek Lisesi, öğretmen
5) Mehmet Maruf Balos- ŞanlıUrfa H. Sabiha Özlek Lisesi, öğretmen
6) Doç. Dr. Fatih Satıl- Balıkesir Üniversitesi Biyoloji Bölümü
7) Yard. Doç. Dr. Ernaz Altundağ- Düzce Üniversitesi Biyoloji Bölümü
8) Doç. Dr. Osman Tugay- Konya Selçuk Üniversitesi Biyoloji Bölümü
9) Mihriban Ahıskalı- Bursa- Uludağ Üniversitesi, Biyoloji öğrenci
10) Gülru Hotinli- Yeşil Adımlar Derneği- İstanbul
11) Elisabeth Tüzün- Datça Çevre Koruma- Muğla
12) Mehtap Öztekin- İç Anadolu Ormancılık Araştırma Herbaryum sorumlusu-Ankara
13) Dr. Onur Koyuncu- Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Biyoloji Bölümü- Eskişehir
14) Zekiye Ceren Arıtuluk- Hacettepe Üniversitesi Farmasötik Botanik, Araştırma görevlisi, doktora öğrencisi, Ankara
15) Mehmet Oğuz- Balıkesir Üniversitesi Biyoloji Bölümü- Balıkesir (İznikli)
16) Sibel Açık- Ziraat Mühendisi- İznik
