Pazar, Ocak 01, 2006

Türkiye Bilimler Akademisi Türkiye Kültür Envanteri (TÜBA-TÜKSEK) ve Etnobotanik Atölyeleri
Ülkemizin kültür varlıklarının gelecek kuşaklara kültür mirası olarak aktarılabilmesi için 2001 yılında Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA) tarafindan başlatılan Türkiye Kültür Sektörü (TÜBA-TÜKSEK) girişimi iki pilot bölgede: Denizli'nin Buldan ve Sanlıurfa'nın Birecik-Suruç ilçelerinde Kültür Envanteri çalışmaları başlatılmıştır. 2001 yılında bu bölgelerde başlanan mimari (kentsel, kırsal), arkeoloji ve etnoğrafik envanterleme ile sözlü tarih çalışmalarına 2002 yılında etnobotanik ve tarih envanterleme çalışmaları eklenmiştir.
Etnobotanik verilerin TÜBA-TÜKSEK çerçevesinde envanterlenmeye başlaması çok önemli bir ilk adımdır. Zira ülkemizde arkeolojik yerleşmeler ya da yerel mimari unsurların bir kültür değeri olduğu, bu projeden önce de kabul görmüş bir gerçektir. Gerek arkeolojik yerleşmeler ve buluntular, gerekse yerel mimarlık örnekleri yasalar yeterli olmasa da bir dereceye dek koruma altındadır. Tescil sistemi ile bunların belgelenmesi yıllardır sürdürülmektedir. Oysa halkın bitkilere ilişkin bilgisi anlamına gelen etnobotanik çalışmalarının, Türkiye’nin en saygın Akademik Kuruluşu olan TÜBA tarafından envanterleme çalışmaları arasına alınması, bu mirasın ilk kez bir kültür değeri olarak kabulü anlamına gelmektedir ve bu anlamda öncüdür.
“Bir kültür değeri olarak etnobotanik” dediğimizde ne kastettiğimi biraz daha açmak istiyorum: Öncelikle biz bu projede neyi envanterliyoruz? Halkın bitkilere ilişkin bilgisini! Yani, bir arkeolojik yerleşme ya da bina gibi somut bir yapıya değil, bilgi gibi soyut, kültürel bir ögeye envanter numarası veriyoruz. Bunu yaparken bitki türünü (ya da alt türünü) esas alıyoruz. Böylece aynı bitkinin farklı yerlerde benzer ya da farklı amaçlarla nasıl kullanıldığını öğrenmiş olacağız. Sonuçta her bitkinin kullanım haritası ve toplam kaç bitkiden yararlandığımızı da öğrenebileceğiz.
TÜBA- TÜKSEK Projesi Çerçevesinde yeni alanlarda araştırma yapmak isteyenlere alan çalışması konusunda bilgi vermek üzere 2003 yılından başlamak üzere Atelyeler gerçekleştirildi. 2006 yılı atelye çalışmasının da 6 Ekim 2006'da TÜBA İstanbul Ofisi'nde yapılması kararlaştırıldı.

Hiç yorum yok: